فرار "امان‏ اللَّه خان" حاکم افغانستان در پی قیام مردم مسلمان افغان

(شانزدهم ژانویه 1929 م)

امان اللَّه خان، بانی نظام سلطنتی در افغانستان در سال 1892م متولد گردید و هم‏چون آتاتورک در ترکیه و رضا خان در ایران، از سوی استعمار بریتانیا مأمور اسلام‏زدایى در افغانستان بود. وی پس از کشته شدن پدرش، در 20 فوریه 1919م به حکومت رسید و با انگلستان، روسیه، ایران و ترکیه به تفاهم دست یافت و استقلال افغانستان را تثبیت نمود. امان اللَّه خان اولین رئیس جمهور یک کشور اسلامی بود که رژیم کمونیستی و الحادی لنین در روسیه را به رسمیت شناخت و با آن رابطه برقرار کرد. وی شیفته مظاهر تمدن غرب بود و سفرهایى به اروپا انجام داد. امان‏ اللَّه به همراه ایران و ترکیه دستور کشف حجاب و اختلاط مدارس دخترانه و پسرانه و استفاده از کلاه شاپو به سبک اروپاییان را صادر کرد. دین‏ ستیزی او و عناد با روحانیون، با مخالفت ‏های عمومی مردم افغانستان مواجه گردید و مردم افغان به تدریج از سال 1928م بر او شوریدند و در سال بعد او را ساقط کردند. امان اللَّه سپس مخفیانه به هندوستان و سپس در 16 ژانویه 1929م به ایتالیا گریخت و دیگر خبری از او منتشر نشد تا اینکه در 25 آوریل 1960م درگذشت. (ر.ک: 25 آوریل)